گرچه گاهی والدین بهترین ها را برای فرزندان خود می خواهند، اما گاهی اوقات می توانند آنها را بیش از حد خسته کنند یا ناخواسته آنها را از آزاد بودن محدود کنند. در چنین مواردی، اشتباهاتی که بدون آگاهی از آن انجام می شود، می تواند آسیب های دائمی را در سنین رشد کودکان به جا بگذارد. اگر می خواهید با علائم شایع در والدین سمی به خوبی اشنا شوید، به شما توصیه می کنیم تا انتهای مقاله با ما همراه بمانید و مطالب را مورد مطالعه و بررسی تان قرار دهید.
فرزندپروری سمی وضعیتی را توصیف می کند که در آن والدین رفتاری را انجام می دهند که ناخودآگاه یا ناخواسته به فرزندانشان آسیب می رساند. این آسیب ممکن است برای سلامت جسمی یا عاطفی کودکان باشد و ممکن است اثرات منفی بر رشد کودکان داشته باشد.
نشانه های فرزندپروری سمی نشانه هایی است که نشان دهنده رفتار مضر والدین با فرزندانشان است. نشانه ها و نمونه هایی از فرزندپروری سمی عبارت اند از:
کنترل بیش از حد: والدین سعی می کنند زندگی فرزندان خود را با جزئیات کنترل کنند. به عنوان مثال، آنها دائماً با دوستانی که کودک می تواند با آنها وقت بگذراند، به کجا برود یا در چه فعالیت هایی می تواند شرکت کند، دخالت می کنند.
آزار عاطفی: والدین رفتاری تحقیرآمیز، تحقیرآمیز یا انتقادی نسبت به فرزندان خود دارند. به عنوان مثال، دائماً انتقاد می کنند که باعث می شود کودک احساس بی ارزشی کند.
آزار جسمی: در برخی موارد، والدین ممکن است به فرزندان خود آسیب جسمی وارد کنند. این نوع آزار به وضوح سلامت جسمانی کودک را به خطر می اندازد.
بی تفاوتی یا بی توجهی: والدین به نیازهای اولیه فرزندان خود توجهی نمی کنند یا از آنها غفلت نمی کنند. برای مثال، کودک ممکن است فاقد مراقبت اولیه، تغذیه یا حمایت عاطفی باشد.
تحقیر و انکار: والدین نیازهای عاطفی فرزندان خود را نادیده می گیرند یا انکار می کنند. مثلاً وقتی کودک با مشکلی مواجه می شود سعی می کند توجه والدین را به خود جلب کند اما واکنشی که با آن مواجه می شود بی تفاوتی است.
حسادت و رقابت: والدین دائماً فرزندان خود را با دیگران مقایسه می کنند. برای مثال، برتری یک خواهر و برادر نسبت به دیگری یا مقایسه شکست های یک فرزند با موفقیت دیگری.
رفتارهای کنترلی و سرکوبگرانه: والدین رفتارهای کنترلی از خود نشان می دهند که استقلال کودکان را محدود می کند. مثلاً به کودک اجازه نمی دهند خودش تصمیم بگیرد یا به او فشار بیاورد تا راهی را که می خواهد دنبال کند.
فرزندپروری سمی می تواند منجر به اثرات جدی و پایدار بر روی کودکان شود. این اثرات می تواند در درازمدت به سلامت عاطفی، روحی و جسمی کودک آسیب برساند و زندگی آینده او را تحت تاثیر قرار دهد. شرایط دائمی که والدین سمی می تواند بر روی کودکان بگذارد:
مشکلات عاطفی: والدین سمی می تواند منجر به کاهش عزت نفس، افسردگی، اضطراب و سایر مشکلات عاطفی در کودکان شود. کودکان ممکن است احساس بی ارزشی یا بی ارزشی کنند.
مشکلات اعتماد به نفس: کودکانی که دائما مورد انتقاد یا تحقیر قرار می گیرند ممکن است عزت نفس پایینی داشته باشند. این می تواند بر روابط آینده، زندگی کاری و موفقیت شخصی آنها تأثیر منفی بگذارد.
مسائل دلبستگی: والدین سمی می تواند ایجاد دلبستگی ایمن را برای کودکان دشوار کند. این می تواند منجر به مشکلات کودکان در روابط شود.
مشکلات رفتاری: والدین سمی می تواند منجر به پرخاشگری، مشکلات کنترل خشم و مشکلات در روابط آنها با دیگران شود.
اعتیاد و سوء استفاده: در نتیجه آسیب های عاطفی، کودکان ممکن است در آینده در معرض خطر اعتیاد به مواد، الکل، قمار یا سایر اشکال سوء استفاده قرار گیرند.
خودآزاری: به دلیل تربیت سمی، کودکان ممکن است به خود آسیب برسانند.
انزوای اجتماعی: کودکان ممکن است در نتیجه آسیب های عاطفی خود را منزوی کنند و در برقراری روابط دوستانه مشکل داشته باشند.
مشکلات روابط: والدین سمی می تواند منجر به مشکلات اعتماد در روابط عاشقانه و دوستی های آینده فرزندان شود.
مشکلات موفقیت حرفه ای: مشکلات عاطفی و عدم اعتماد به نفس می تواند زندگی کاری آینده و موفقیت حرفه ای کودک را تحت تاثیر قرار دهد.
این شرایط پایدار که در نتیجه فرزندپروری سمی رخ می دهد می تواند بر کیفیت کلی زندگی کودک تأثیر بگذارد. بنابراین، رویکرد فرزندپروری سالم و حمایتی برای حفظ سلامت عاطفی و روانی کودک حیاتی است. دریافت حمایت عاطفی و کمک می تواند به غلبه بر چنین شرایطی کمک کند.
برای غلبه بر فرزند پروری سمی و حرکت به سمت سبک فرزندپروری سالم، می توانید پیشنهادات زیر را در نظر بگیرید.
همدلی کنید: سعی کنید نیازهای عاطفی فرزندتان را درک کنید. از منظر او نگاه کنید و سعی کنید بفهمید چه احساسی دارد. به عنوان مثال، وقتی فرزندتان در مدرسه مشکلی دارد، از او بپرسید: «آیا میتوانیبه من بگویی چرا این وضعیت شما را ناراحت میکند؟» با این پرسش به نیازهای عاطفی او احترام بگذارید.
تعیین مرزهای سالم: به عنوان والدین، تعیین حد و مرز برای محافظت از ایمنی و نیازهای فرزندتان مهم است. با این حال، مراقب باشید که این محدودیت ها خیلی سخت و دلبخواه نباشند. به عنوان مثال، قوانین خاصی در مورد فعالیت های بعد از مدرسه و دوستان فرزندتان داشته باشید، اما قوانین را متناسب با سن و سطح رشد او تنظیم کنید.
واکنش مثبت نشان دهید: وقتی فرزندتان موفق شد یا رفتار مثبتی از خود نشان داد، او را تحسین کنید. به عنوان مثال، زمانی که او یک پروژه را با موفقیت به پایان می رساند، "شما کار بسیار سخت و موفقی انجام دادید، من افتخار می کنم!" بازخورد مثبت بدهید مانند:
آزادی بدهید: بگذارید فرزندتان تصمیم بگیرد و تجربیات خودش را داشته باشد. به عنوان مثال، در یک سن خاص، به فرزند خود کمک کنید تا تصمیم بگیرد چه سرگرمی هایی را انتخاب کند یا در چه فعالیت هایی شرکت کند
یک مدل باشید: الگوی خوبی باشید. والدین باید به فرزندان خود نشان دهند که چگونه به شیوه ای مثبت پاسخ دهند. به عنوان مثال، نشان دادن چگونگی آرام ماندن و حل مشکلات در مواجهه با یک موقعیت چالش برانگیز می تواند به کودک شما کمک کند تا همان مهارت ها را توسعه دهد.
حمایت حرفه ای دریافت کنید: اگر مقابله با والدین سمی دشوار می شود، مهم است که به دنبال کمک حرفه ای باشید. یک روانشناس کودک-نوجوان که در زمینه کاری خود متخصص باشد می تواند در این فرآیند از والدین و کودک حمایت کند.
غلبه بر فرزندپروری سمی می تواند زمان و صبر داشته باشد. با این حال، ارزش این را دارد که چنین قدم هایی بردارید و برای کمک به رشد و تکامل سالم فرزندتان تلاش کنید.