کندن ابرو نشانه چیست؟ علائم و روش های درمان
کندن افراطی ابرو نشانه ابتلا فرد به بیماری و اختلال تریکوتیلومانیا است. اختلال تریکوتیلومانیاtrichotillomania یک نوع اختلال روانشناختی است که در آن فرد برای کاهش سطح استرس و اضطراب خود به شکل وسواس گونه به کندن موی سر، ابرو، مژه و سایر بخش‌های بدن خود روی می‌آورد. این افراد به دنبال رهایی از اضطراب، تنش و فرار از فشار روانی با کندن مو برای بازه زمانی کوتاهی آرامش و حس مثبت پیدا می‌کنند. افراد مبتلا به این وسواس به دلیل میل طولانی مدت برای انجام این کار، علیرغم میل باطنی، به خاطر ناتوانی متوقف کردن آن را غیر ممکن می‌دانند. در این بیماری فرد به دلیل گرفتار شدن در این چرخه معیوب پس از مدتی دچار تاسی در سر و ابرو، ریزش مو، و توقف رشد مو می‌شوند. در صورت نیاز می توانید از خدمات مشاوره روانشناسی دکتر گپ بهره مند شوید .
شناخت بیشتر بیماری تریکوتیلومانیا trichotillomania
اختلال مو کنی یا تریکوتیلومانیا بیشتر در افراد مبتلا به وسواس فکری و عملی شایع است، لذا این افراد و خویشاوندان درجه یک آنها در مقایسه با افراد نرمال به دلیل سطح اضطراب و استرس بالا بیشتر به کندن موی خود دچار می‌شوند.موهای سر و اطراف چشم از شایع‌ترین نقاطی هستند که در این بیماری مورد هدف قرار می‌گیرند. اما در بیماران متعدد این اختلال می‌تواند در کندن مکرر موی نواحی کمتر متداول مانند: صورت، زیر بغل و ناحیه شرمگاهی و ... نیز اتفاق بیفتد.
افراد مبتلا به این بیماری به دلیل تنش‌های روانی متعددی که در موقعیت کاری یا اجتماعی در طول روز برای آنها اتفاق می‌افتد، برای فرار از فشار و کاستن حجم استرس ممکن است به صورت دوره‌ای یا در طول روز به صورت پخش شده عمل موکنی را انجام دهند. بیشتر افراد مبتلا به این اختلال با ریزش مو که منجر به بیماری تاسی می‌شود مواجه هستند. لذا برای استتار این قضیه سعی می‌کنند پراکندگی انجام این اختلال را رعایت کنند.
اختلال تریکوتیلومانیا تاثیرات منفی بالینی در عملکرد شغلی، اجتماعی و زمینه‌های دیگر ایجاد کرده و باعث القای حس ناراحتی و عواطف منفی مانند خجالت، نداشتن کنترل و شرمندگی قابل ملاحظه‌ای برای فرد می‌شود. ناگفته نماند اگرچه افراد مبتلا به این اختلال حس مثبت کوتاهی را با کندن مو تجربه می‌کنند اما سعی در مدیریت و متوقف کردن آن دارند که مسلماً به دلیل سطح بالای استرس و بعد روانی آن، ناموفق هستند.
علائم و نشانه های تریکوتیلومانیا
اکثر انسان‌ها با قرارگیری در موقعیت‌های پرفشار و پرتنش دچار افزایش استرس و اضطراب می‌شوند و این می‌تواند بر روان و عملکرد فیزیکی انها تاثیرگذار باشد. داشتن استرس به دلیل ترشح هورمون کورتیزول برای بدن ضروری است اما افزایش بیش از حد آن می‌تواند باعث اختلال روانشناختی و در نتیجه بیماری‌هایی مانند: وسواس فکری عملی و اختلال تریکوتیلومانیا شود. شاید بسیاری از افراد در برهه‌ای از زمان کندن موی ابرو، پلک، جویدن ناخن را تجربه کرده باشند اما بروز یک سری از علائم زیر می‌تواند نشان دهنده ابتلای فرد به این بیماری باشد.
- کندن مکرر و طولانی مدت موی کف سر، مژه‌ها ابرو و دیگر بخش‌های بدن
- احساس اضطراب و هیجان بالا قبل از موکنی یا هنگام تلاش برای متوقف کردن آن
- احساس آرامش و لذت پس از کندن مو
- ریزش حجم قابل توجهی از موها و ایجاد تاسی
- جویدن، گاز زدن و خوردن موهای کنده شده
- تلاش‌های مکرر ناموفق برای متوقف کردن یا کاهش کندن مو
- بازی با موهای کنده شده و مالش و تماس آنها به صورت و لب‌ها
- جویدن لب‌ها، ناخن و کشیدن پوست
- گاهاً کندن پرز از پارچه و لباس یا کشیدن موی عروسک و حیوانات خانگی
- وجود مشکل یا ناراحتی جدی در ارتباطات اجتماعی، مدرسه، محیط کار
عوامل تشدید کننده اختلال موکنی یا تریکوتیلومانیا
مسلماً در بروز هر بیماری عواملی نقش دارند که می‌توانند آن را تشدید کرده و وضعیت بیمار را بحرانی کند. لذا از جمله عواملی که می‌تواند در ابتلای فرد به اختلال کندن مو و تریکوتیلومانیا موثر باشد موارد زیر هستند.
سابقه خانوادگی:چنانچه یکی از اعضای خانواده مبتلا به این بیماری باشد به دلیل تاثیرات ژنتیکی افراد درجه یک نیز می‌توانند مستعد این اختلال باشند.
سن:افرادی که در بازه سنی ۱۰ تا ۱۳ سالگی قرار دارند، بیشتر درگیر این بیماری می‌شود که می‌تواند در طول زندگی آنها همچنان باقی بماند. اما کودکان نیز مساعد کندن مو هستند که به دلیل خفیف بودن خود به خود و بدون درمان مرتفع می‌شود.
بیماریهای روحی و روانی: اختلالات وسواس فکری عملی، افسردگی، اضطراب و دیگر اختلالات روانی نیز می‌توانند تشدید کننده این بیماری باشند.
استرس: استرس به عنوان تاثیرگذارترین فاکتور می‌تواند باعث تحریک تریکوتیلومانیا در افراد به جهت قرارگیری در موقعیت‌های تنش‌زا و پر اضطراب شود.
عوارض و پیامدهای منفی کندن مو
مسلماً هر بیماری و اختلالی می‌تواند تبعات و عوارض منفی برای فرد به دنبال داشته باشد که در بعضی از موارد جبران ناپذیر نیز هستند. از جمله پیامدهای این اختلال روانی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
اختلال عاطفی: افراد مبتلا به این بیماری به دلیل اضطراب و افسردگی و عزت نفس پایین دارای احساس خجالت زدگی، شرمندگی و تحقیر هستند.
اختلال درعملکرد کاری واجتماعی: مسلماً به دنبال کندن موی مکرر و وسواس گونه، ریزش مو و تاسی، افراد به دلیل خجالت از شرکت در موقعیت‌های شغلی و فعالیت‌های اجتماعی اجتناب کرده یا برای پوشاندن قسمت‌های بدون مو، از مژه و موی مصنوعی استفاده می‌کنند.
آسیبب پوست ومو: مسلما موکنی مداوم می‌تواند باعث آسیب دیدگی و زخم و به دنبال آن عفونت‌های پوست سر یا دیگر بخش‌های بدن شده رشد مو را با مشکل مواجه کند.
پیامدهای پزشکی نادرناشی ازاختلال موکنی مانند آماس پلک، جراحت عضلانی اسکلتی، آسیب دندان، دیجیت پورپورا
آسیب‌های بدنی وگوارشی: افراد مبتلا به اختلال تریکوتیلومانیا در بعضی از موارد اقدام به بلعیدن موهای کنده شده می‌کنند کهتجمع توده‌های مو در معده می‌تواند باعث شکم درد، استفراغ و تهوع و انسداد روده شود.
روش های درمان کندن مو و اختلال تریکوتیلومانیا
با توجه به اینکه اختلال تریکوتیلومانیا و کندن مو آسیب روانشناختی و روحی است لذا اکثر روش‌های درمانی آن مربوط به درمان رفتاری، روانی است و کمتر از دارو درمانی استفاده می‌شود.روش‌های زیر از جمله راه‌های درمانی این اختلال است.
رفتار درمانی ومعکوس سازی عادت
برای اختلال کندن مو از جمله درمان‌های اولیه رفتار درمانی است که به فرد مبتلا می‌آموزد موقعیت‌های احتمالی کندن موها را تشخیص داده و از رفتارهای جایگزین استفاده کند. معکوس سازی عادت می‌تواند هدایت دست به بخش‌های دیگر یا مشت کردن انگشتان دست باشد.
درمان شناختی
این روش درمانی باعث می‌شود فرد باورهای غلط مربوط به این اختلال مانند مرگ قریب الوقوع یا خفگی را شناسایی کرده و بتواند با اطلاعات دقیق ترس خود را مدیریت کند.
روان درمانی
در این روش فرد با کمک متخصص میل غلط خود به کندن موها راپذیرفته و با سرکوب این میل بدون موکنی با آن کنار بیاید. همچنین با بالا بردن سلامت روان می‌توان از اختلالاتی مانند: افسردگی یا افزایش اضطراب که می‌تواند باعث تشدید این بیماری شود پیشگیری کرد.
بسیاری از افراد به دنبال استفاده از محرک‌های مانند مواد مخدر،الکل، کافئین موجب افزایش اضطراب و استرس خود و زمینه‌ساز این اختلال می‌شوند. لذاعدم مصرف آنها می‌تواند باعث کاهش اضطراب و احتمال قرارگیری افراد در این موقعیت شود.
درمان دارویی
تا به امروز از طرف سازمان غذا و دارو برای درمان اختلال تریکوتیلومانیا هیچ داروی تایید شده‌ای وجود ندارد. لذا بعضی از علائم مخرب آنها مانند اضطراب و ترس می‌تواند به کمک مصرف داروهای ضد افسردگی و ضد اضطرابی کاهش یافته و باعث کنترلاین اختلال شود.
سخن آخر
برخی از افراد به دنبال قرارگیری در موقعیت ترس آور، استرس زا به جهت اضطراب شدید دچار فشار روانی شده و برای تخلیه و فرار از این فشار به کندن موی ابرو، سر و مژه سوق پیدا می‌کنند. تکرار افراطی و وسواس گونه آن می‌تواند باعث بروز اختلال روانشناختی تریکوتیلومانیا شود. لذا عدم کنترل این اختلال و وسواس می‌تواند باعث خارج شدن زندگی طبیعی فرد از حالت نرمال و مشکلات عدیده‌ای شود. پس ارتباط و تعامل با روانپزشک و درمانگر متخصص می‌تواند در درمان و مدیریت این اختلال بهترین گزینه باشد.